รู้จัก Rapid Shutdown ระบบความปลอดภัยโซล่าเซลล์สำคัญที่ขาดไม่ได้
ในการติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ นอกจากการเลือกอุปกรณ์ที่มีคุณภาพและการออกแบบระบบที่เหมาะสมแล้ว สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามคือการวางระบบความปลอดภัยอย่างรัดกุม โดยเฉพาะระบบ Rapid Shutdown ซึ่งได้มีการประกาศบังคับใช้ตามมาตรฐาน วสท. 022013-22 สำหรับระบบโซล่าเซลล์ขนาดใหญ่ในประเทศไทย ซึ่งการมีระบบความปลอดภัยที่ได้มาตรฐานไม่เพียงแต่ช่วยป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น แต่ยังช่วยมอบความอุ่นใจในการใช้งานระบบโซล่าเซลล์ตลอดอายุการใช้งานอีกด้วย
Rapid Shutdown คืออะไร
Rapid Shutdown คือ ระบบหยุดการทำงานฉุกเฉิน เป็นระบบความปลอดภัยสำคัญสำหรับระบบโซล่าเซลล์ โดยมีหน้าที่หยุดการจ่ายไฟฟ้าจากแผงโซล่าเซลล์และลดแรงดันไฟฟ้าให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัยอย่างรวดเร็วเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ซึ่งช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถระงับเหตุการณ์ต่างๆ ได้อย่างปลอดภัยและทันท่วงที
ระบบ Rapid Shutdown เป็นมาตรฐานความปลอดภัยที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล โดยมีจุดเริ่มต้นมาจากมาตรฐาน National Electrical Code (NEC) 2017 ของประเทศสหรัฐอเมริกา และได้กลายเป็นแบบอย่างให้กับหลายประเทศทั่วโลกในการกำหนดมาตรฐานความปลอดภัยสำหรับระบบโซล่าเซลล์มาจนถึงปัจจุบัน
การทำงานของ Rapid Shutdown
การทำงานของ Rapid Shutdown เริ่มต้นโดยการลดแรงดันไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ที่ผลิตจากแผงโซล่าเซลล์ให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัยต่อการสัมผัส โดยแบ่งการทำงานเป็น 2 ส่วนหลัก ดังนี้
1. ลดแรงดันจากวงจรนอก Array (Outside Array Boundary)
ระบบจะลดแรงดันไฟฟ้าในสายเคเบิลที่อยู่นอกขอบเขตของแผงโซล่าเซลล์ให้เหลือไม่เกิน 30 โวลต์ ภายในเวลา 30 วินาที (อ้างอิง)
2. ลดแรงดันจากวงจรใน Array (Inside Array Boundary)
ระบบจะลดแรงดันไฟฟ้าในบริเวณขอบเขตของแผงโซล่าเซลล์ให้เหลือไม่เกิน 80 โวลต์ ภายในเวลา 30 วินาที (อ้างอิง)
ทำไมต้องติดตั้งระบบ Rapid Shutdown
การติดตั้งระบบ Rapid Shutdown มีความสำคัญอย่างยิ่งด้วยเหตุผลหลายประการ ดังนี้
-
ความปลอดภัยในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉิน
เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น เพลิงไหม้อาคาร โครงสร้างอาคารเสียหาย วาตภัย หรือน้ำท่วม ระบบ Rapid Shutdown จะช่วยให้นักดับเพลิงหรือเจ้าหน้าที่กู้ภัยสามารถเข้าระงับเหตุหรือช่วยชีวิตผู้คนที่ติดในอาคารได้อย่างปลอดภัย โดยไม่ต้องกังวลเรื่องแรงดันไฟฟ้าสูงจากระบบโซล่าเซลล์ ซึ่งอาจเป็นอุปสรรคในการกู้ภัย
-
ลดความเสี่ยงจากแรงดันไฟฟ้าสูง
แม้ว่าจะตัดวงจรไฟฟ้าที่เชื่อมต่อกับระบบไฟของอาคารแล้ว แรงดันไฟฟ้ากระแสตรงในสายไฟ DC ที่ผลิตจากแผงโซล่าเซลล์ยังคงมีอยู่ตราบใดที่มีแสงอาทิตย์ตกกระทบบนแผง ซึ่งระบบ Rapid Shutdown จะช่วยลดแรงดันนี้ให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัย
-
ความปลอดภัยในการติดตั้งและซ่อมบำรุง
ระบบ Rapid Shutdown ช่วยสร้างความปลอดภัยสำหรับขั้นตอนการติดตั้ง โดย Rapid Shutdown จะทำงานได้ต้องมีอุปกรณ์ต่อหลังแผงบนหลังคา ซึ่งอาจจะเป็น Power Optimizer หรือ Rapid Shutdown Device เพื่อหยุดแรงดันตั้งแต่หลังแผง และไม่ให้มีแรงดันที่สูงในสายไฟทั่วบริเวณหลังคาจนถึงอินเวอร์เตอร์ที่ติดตั้งในอาคาร อีกทั้งยังอำนวยความสะดวกในการซ่อมบำรุงระบบ หรือการทำความสะอาดแผงโซล่าเซลล์ ทำให้ช่างสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมั่นใจและปลอดภัยมากขึ้น
-
การปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย
Rapid Shutdown เป็นมาตรฐานความปลอดภัยที่บังคับใช้ในหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสหรัฐอเมริกาที่เริ่มบังคับใช้ตั้งแต่ พ.ศ. 2557 สำหรับประเทศไทยได้เริ่มบังคับใช้มาตรฐานนี้ตั้งแต่ พ.ศ. 2565
อุปกรณ์ที่รองรับระบบ Rapid Shutdown
อุปกรณ์ที่รองรับระบบ Rapid Shutdown มี 2 ชนิดหลัก ได้แก่
1. Rapid Shutdown Device (RSD)
Rapid Shutdown Device หรือ RSD เป็นอุปกรณ์ที่ติดตั้งหลังแผงโซล่าเซลล์ ทำหน้าที่ตัดแรงดันและกระแสไฟฟ้าเมื่อได้รับสัญญาณจากสวิตช์ปุ่มฉุกเฉิน โดยส่วนใหญ่จะเป็นอุปกรณ์ที่ใช้การส่งสัญญาณแบบไร้สาย ซึ่งสวิตช์ปุ่มฉุกเฉินจะถูกติดตั้งในตำแหน่งที่นักดับเพลิงหรือเจ้าหน้าที่กู้ภัยสามารถเข้าถึงได้ง่าย เช่น บนผนังใกล้ทางเข้าอาคาร หรือจุดอื่นๆ ที่สะดวกต่อการใช้งานในกรณีฉุกเฉิน
2. Power Optimizer
Power Optimizer เป็นอุปกรณ์ที่ติดตั้งกับแผงโซล่าเซลล์แต่ละแผง มีฟังก์ชัน Rapid Shutdown ในตัว จึงไม่จำเป็นต้องติดตั้งอุปกรณ์อื่นๆ เพิ่มเติม นอกจากนี้ Power Optimizer ยังมีฟังก์ชันเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้า ทำให้ระบบโซล่าเซลล์ผลิตไฟฟ้าได้มากขึ้น
เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ไม่ว่าจะเป็นการรับสัญญาณจากสวิตช์ปุ่มฉุกเฉินหน้าอาคาร หรือเมื่อเกิดเหตุไฟฟ้าขัดข้อง Power Optimizer จะเข้าสู่โหมดความปลอดภัย Rapid Shutdown โดยอัตโนมัติ โดยสั่งการผ่านสายสื่อสารที่อยู่ในสายไฟฟ้าที่เชื่อมต่อกับอินเวอร์เตอร์อย่างมีเสถียรภาพ
นอกจากนี้ Power Optimizer ยังทำงานร่วมกับอินเวอร์เตอร์ จึงสามารถแจ้งเตือนผ่านระบบมอนิเตอริง และเก็บข้อมูลเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นย้อนหลังได้อย่างสมบูรณ์ ทำให้ง่ายต่อการตรวจสอบและวิเคราะห์ปัญหาในภายหลัง
จะเห็นได้ว่า ระบบ Rapid Shutdown เป็นมาตรฐานความปลอดภัยที่สำคัญสำหรับระบบโซล่าเซลล์ ช่วยลดความเสี่ยงจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในกรณีฉุกเฉิน และสร้างความมั่นใจให้กับผู้ใช้งาน เจ้าหน้าที่ดับเพลิง และช่างผู้ปฏิบัติงาน การเลือกใช้อุปกรณ์ที่รองรับระบบ Rapid Shutdown ไม่เพียงแต่เป็นการปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยเท่านั้น แต่ยังเป็นการลงทุนเพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพของระบบโซล่าเซลล์ในระยะยาวอีกด้วย
ยกระดับความปลอดภัยกับ Power Optimizer จาก SolarEdge
SolarEdge คือ ผู้นำนวัตกรรมด้านโซลูชั่นพลังงานแสงอาทิตย์ ที่คิดค้นอุปกรณ์และผลิตภัณฑ์เพื่อส่งเสริมระบบโซล่าเซลล์ ซึ่งได้รับความไว้วางใจจากมืออาชีพด้านโซล่าเซลล์ชั้นนำกว่า 140 ประเทศ ไม่ว่าจะเป็นบริษัท เจ้าของบ้าน และผู้ดำเนินธุรกิจโซล่าเซลล์
โดยเรามีโซลูชันพลังงานอัจฉริยะอย่าง SolarEdge Power Optimizer ที่มาพร้อมกับฟังก์ชัน Rapid Shutdown และ SafeDC™ ในตัว ซึ่งนอกจากจะยกระดับความปลอดภัยแล้ว ยังมี MPPT (Maximum Power Point Tracking) แบบรายแผง ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าสูงสุด 99.5% แม้ในสภาวะที่มีสิ่งสกปรกหรือเงาบดบังบนแผงโซล่าเซลล์บางส่วน
- SolarEdge Power Optimizer มีความโดดเด่นด้วยฟังก์ชันตรวจจับความร้อนที่จุดเชื่อมต่อกับแผงแบบเรียลไทม์ หากตรวจพบความร้อนที่อาจเป็นสัญญาณของการเกิดเพลิงไหม้ ระบบจะสั่งการให้ตัดการทำงานของอินเวอร์เตอร์และแจ้งเตือนผู้ใช้งานทันที ตลอดอายุการรับประกันที่กำหนด
- SolarEdge Power Optimizer ผ่านการรับรองมาตรฐาน IP68 สามารถป้องกันฝุ่นและความชื้นได้อย่างหมดจด
- การติดตั้ง Power Optimizer ทำได้ง่ายและสะดวก ผู้ใช้งานสามารถตรวจสอบสถานะของแผงโซล่าเซลล์แต่ละแผงผ่านมอนิตอริ่งแพลตฟอร์ม ได้อย่างง่ายดาย พร้อมทั้งรับการแจ้งเตือนโดยอัตโนมัติหากเกิดข้อผิดพลาดใดๆ ในระบบ
ด้วยผลิตภัณฑ์และโซลูชันทันสมัยจาก SolarEdge ผู้ใช้งานจึงมั่นใจได้ว่าจะได้รับทั้งความปลอดภัยที่มากขึ้นและประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าที่สูงกว่า ตอบโจทย์ทั้งด้านความคุ้มค่าในการลงทุนและความอุ่นใจตลอดอายุการใช้งานระบบโซล่าเซลล์
กรอกแบบฟอร์ม คลิก
LINE Official: SolarEdge Thailand
ติดตามข่าวสารใหม่ๆ จาก SolarEdge
Facebook: SolarEdge Technologies Inc.
Instagram: @solaredgepv
X: @SolarEdgePV
LinkedIn: SolarEdge Technologies
บทความที่เกี่ยวข้อง
