เตรียมตัวติดตั้ง EV Charger ที่บ้าน ควรทำอะไร เตรียมงบเท่าไหร่?

ตรวจสอบให้พร้อมก่อนติดตั้ง EV Charger ที่บ้าน

ขั้นตอนแรกในการเตรียมการติดตั้งเครื่องชาร์จรถไฟฟ้า คือ การสำรวจปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เริ่มตั้งแต่มิเตอร์ไฟฟ้าไปจนถึงประเภทของหัวชาร์จ โดยทั่วไป มี 4 องค์ประกอบสำคัญที่เจ้าของบ้านควรตรวจสอบ ได้แก่

1. ตรวจสอบขนาดมิเตอร์ไฟฟ้า

อันดับแรกให้สำรวจว่ามิเตอร์ที่ใช้งานมีขนาดเท่าไหร่ โดยสามารถาสังเกตได้จากคำว่า Phase หรือ Type บนมิเตอร์ไฟฟ้า ซึ่งมิเตอร์ไฟฟ้าในบ้านเรือนทั่วไปมักเป็นแบบ Single-Phase 15(45)A เป็นกำลังไฟที่ไม่เพียงพอต่อการใช้งาน EV Charger ที่อาจใช้กำลังไฟสูงถึง 32A หากชาร์จรถไฟฟ้าและใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านไปพร้อมกัน อาจทำให้กำลังไฟไม่เพียงพอ และมีโอกาสที่เกิดการใช้ไฟเกิน (Overload) ได้นั่นเอง จึงควรเปลี่ยนมิเตอร์ไฟฟ้าให้เป็นขนาดที่ใหญ่ขึ้น เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการใช้งาน 

โดยทางการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แนะนำให้เปลี่ยนเป็นมิเตอร์เป็นขนาด Single-Phase 30(100)A หรือแบบ 3-Phase 15(45)A นอกจากนี้ การเพิ่มขนาดมิเตอร์ไฟฟ้าต้องมีการเปลี่ยนสายไฟฟ้าภายในบ้านใหม่ รวมถึงเปลี่ยนตู้ Consumer Unit และ Breaker ให้เหมาะกับการใช้งาน อย่างไรก็ตาม ยังมีทางเลือกอื่นๆ เช่น การติดตั้ง EV Charger ที่บ้านเพิ่มจากโหลดการใช้ไฟฟ้าเดิม โดยเป็นการติดตั้งสายเมนวงจรที่สองสำหรับ EV Charger โดยเฉพาะ หรือติดตั้งมิเตอร์ลูกที่ 2 สำหรับชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าโดยเฉพาะ 

การเลือกขนาดมิเตอร์ที่เหมาะสมนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น ขนาดของ EV Charger ที่ต้องการติดตั้ง จำนวนเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน และพฤติกรรมการใช้ไฟฟ้าของผู้อยู่อาศัย โดยควรให้ผู้เชี่ยวชาญเข้ามาประเมินความต้องการใช้ไฟฟ้าโดยรวมก่อนการตัดสินใจ แต่ไม่ว่าจะเปลี่ยนหรือเพิ่มมิเตอร์ก็ตาม เจ้าของบ้านจำเป็นที่ต้องยื่นเอกสารขออนุญาตต่อการไฟฟ้าก่อน

2. ตรวจสอบประเภทหัวปลั๊กรถยนต์

การเลือกประเภทหัวปลั๊กที่เหมาะสมเป็นปัจจัยสำคัญในการติด Wall Charger ที่บ้าน โดยในตลาดรถยนต์ไฟฟ้าปัจจุบันมีการใช้หัวชาร์จหลากหลายประเภท โดยสามารถแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบหลัก ได้แก่

• หัวชาร์จธรรมดา (Normal Charger)

หัวชาร์จที่ออกแบบให้ต่อจากเต้ารับไฟฟ้าภายในบ้านได้โดยตรง ซึ่งมักใช้เวลาชาร์จประมาณ 12 - 16 ชั่วโมง และมีการแบ่งประเภทย่อยอีก 2 แบบ คือ 

• Type 1 - หัวต่อแบบ 5 Pin ที่รองรับกระแสไฟฟ้า 32 A / 250 V
• Type 2 - หัวต่อแบบ 7 Pin ที่รองรับกระแสไฟฟ้า 70A / 250V และ 3 Phase 63A / 480 V
• หัวชาร์จ Double Speed Charger หรือ Wall Box

หัวชาร์จที่เป็นที่นิยมใช้ในการติด Wall Charger ซึ่งมีความปลอดภัยมากกว่า Normal Charger และใช้เวลาชาร์จน้อยกว่า เฉลี่ยอยู่ที่ 4 - 7 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับขนาดของ Wall Box โดยสามารถแบ่งหัวชาร์จได้เป็น 2 แบบย่อย คือ

• Type 1 - ใช้กระแสไฟฟ้า AC แบบ 1 เฟส รองรับกระแสไฟฟ้า 16A, 40A และ 48A / 240 V
• Type 2 - ใช้กระแสไฟฟ้า AC แบบ 3 เฟส รองรับกระแสไฟฟ้า 16A และ 32 A / 250 V
• หัวชาร์จแบบชาร์จเร็ว (Quick Charger)

หัวชาร์จแบบชาร์จเร็วต่างจากสองประเภทข้างต้น เพราะใช้งานไฟฟ้ากระแสตรง (DC) จึงสามารถชาร์จไฟฟ้าได้รวดเร็วกว่ามาก โดยเฉลี่ยสามารถชาร์จแบตเตอรตี่รถไฟฟ้าจาก 0-80% ได้ภายใน 30-60 นาที โดย Quick Charger จะมีหัวชาร์จด้วยกัน 3 ประเภทย่อย ดังนี้

• CHAdeMO  - หัวชาร์จที่เป็นมาตรฐานจากประเทศญี่ปุ่น รองรับการชาร์จด้วยความเร็วสูงสุด 100 kW มีขนาดกะทัดรัด น้ำหนักเบา สามารถปลดล็อกได้ที่ตัวหัวชาร์จเองเลย
• CSS - ชื่อเต็มคือ Combined Charging System ที่นำหัวชาร์จแบบ AC Type 2 มาผสมกับ DC จึง มีกำลังในการชาร์จสูงสุดถึง 350 kW และเป็นหัวชาร์จที่นิยมใช้ในแบรนด์รถยุโรปและจีน
• GB/T - เป็นนวัตกรรมหัวชาร์จจากประเทศจีนที่มีทั้งแบบ AC ที่รองรับกระแสไฟฟ้า 10A, 16A และ 32A/250-440 V และ DC ที่รองรับกระแสไฟฟ้า 80A, 125A, 200A และ 250A/750-1,000

ในประเทศไทยนิยมใช้งานหัวชาร์จแบบ Type 2 เป็นมาตรฐาน ทำให้รถยนต์ไฟฟ้าส่วนใหญ่ที่จำหน่ายในประเทศจะใช้หัวชาร์จประเภทนี้เป็นหลัก ส่วนหัวชาร์จแบบ DC ก็มีการใช้งานทั้ง CSS และ CHAdeMO อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้ควรตรวจสอบประเภทหัวชาร์จของรถยนต์ตนเองให้แน่ชัดก่อนเลือกซื้อเครื่องชาร์จ

3. ตรวจสอบ On Board Charger ของรถยนต์ไฟฟ้า

On Board Charger เป็นระบบสำคัญที่ควบคุมการรับกระแสไฟฟ้าของรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งมีผลโดยตรงต่อความเร็วในการชาร์จ โดยทั่วไป On Board Charger จะมีขนาดตั้งแต่ 3.6 kW ไปจนถึง 22 kW ขึ้นอยู่กับรุ่นและยี่ห้อของรถ การเลือกขนาดของ EV Charger ควรสอดคล้องกับขนาดของ On Board Charger ของรถยนต์ เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดในการชาร์จ

ตัวอย่างเช่น หากรถยนต์มี On Board Charger ขนาด 7.4 kW การติดตั้งเครื่องชาร์จขนาด 22 kW จะไม่ช่วยให้รถชาร์จเร็วขึ้น เพราะรถจะสามารถรับกำลังไฟได้สูงสุดเพียง 7.4 kW เท่านั้น ดังนั้นจึงควรปรึกษาศูนย์บริการรถยนต์ขอข้อมูลที่ถูกต้องก่อนเลือกซื้อเครื่องชาร์จ

4. ตรวจจุดติดตั้งเครื่อง EV Charger 

อีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการติดตั้ง EV Charger ที่บ้าน คือ ตำแหน่งติดตั้ง ที่ส่งผลต่อความสะดวกในการใช้งานและค่าใช้จ่ายในการติดตั้ง โดยควรพิจารณาระยะห่างระหว่างจุดติดตั้งเครื่องชาร์จกับที่จอดรถ ซึ่งไม่ควรเกิน 5 เมตร เนื่องจากสายชาร์จมาตรฐานมีความยาวจำกัด นอกจากนี้ ควรเลือกจุดที่สะดวกต่อการเดินสายไฟจากตู้เมนไฟฟ้า เพื่อประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินสายไฟ

นอกจากความยาวและระยะห่างจากตู้เมนไฟฟ้า แนะนำให้พิจารณาติดตั้งในจุดที่มีหลังคาหรือสิ่งปกคลุม เพื่อป้องกันแดดและฝน แม้ว EV Charger ส่วนใหญ่จะมีมาตรฐานกันน้ำ แต่การติดตั้งในที่ร่มจะช่วยยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ได้นานยิ่งขึ้น