ลงลึก! โซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) คืออะไร ทำไมถึงเป็นที่นิยมมากที่สุด?

Content Writer / SolarEdge Thailand
04-09-2024
โซล่าเซลล์ออนกริด

การติดตั้ง “ระบบโซล่าเซลล์” กำลังเป็นที่ได้รับความนิยมตามบ้านเรือนในปัจจุบันอย่างมาก เพราะตอบโจทย์หลายๆ คนในการประหยัดค่าไฟฟ้า ทั้งยังเป็นพลังงานสะอาด ไม่ก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ท่ามกลางรูปแบบระบบที่นำมาใช้งาน หนึ่งในระบบได้รับความนิยมมากที่สุดคือ โซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) 

สำหรับเจ้าของท่านใดที่มีแผนจะติดตั้งโซล่าร์ให้กับบ้านของตนเอง SolarEdge ขอมาแนะนำเพิ่มเติมว่า ระบบโซล่าเซลล์ออนกริดคืออะไร มีข้อดีและข้อเสียอย่างไรบ้าง เพื่อเป็นข้อมูลในการประกอบการตัดสินใจอย่างเหมาะสมที่สุด

ทำความเข้าใจ Power Grid ก่อนรู้จักโซล่าเซลล์ออนกริด

อันดับแรกก่อนลงลึกถึงรายละเอียดเกี่ยวกับระบบโซล่าเซลล์ เรามาทำความรู้จักกับ Power Grid หรือ Electrical Grid กันก่อน 

Power Grid หรือ “โครงข่ายไฟฟ้า” คือ ระบบสายส่งและจำหน่ายไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่อยู่ภายใต้การบริหารจัดการขององค์การรัฐวิสาหกิจของไทย ซึ่งเชื่อมโยงโรงงานผลิตไฟฟ้าเข้ากับอาคารของผู้ใช้ไฟฟ้าทั่วประเทศ โดยโครงข่ายไฟฟ้านี้ทำหน้าที่เสมือนถนนหลักที่ลำเลียงไฟฟ้าจากผู้ผลิตไปยังผู้บริโภค ไม่ว่าจะเป็นบ้านเรือน โรงงาน อาคารสำนักงานพาณิชย์ หรือแม้กระทั่งธุรกิจโซล่าฟาร์มต่างๆ

โดยทั่วไป ระบบโครงข่ายไฟฟ้าเชื่อมต่อเข้ากับระบบโซล่าเซลล์ On-Grid โดยตรง ซึ่งเมื่อแผงโซล่าเซลล์ผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าปริมาณที่บ้านหรืออาคารใช้ ไฟฟ้าส่วนเกินจะถูกส่งย้อนกลับเข้าสู่ Grid โดยอัตโนมัติ ส่วนในช่วงที่แผงโซล่าเซลล์ไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้ เช่น เวลากลางคืน หรือวันที่ท้องฟ้ามืดครึ้ม ระบบจะสลับไปดึงไฟฟ้าจาก Grid มาใช้งานแทน ทำให้มีไฟฟ้าใช้ได้อย่างต่อเนื่อง ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า Power Grid เปรียบเหมือนแหล่งพลังงานขนาดใหญ่ที่พร้อมใช้งานตลอดเวลา และช่วยส่งเสริมระบบโซล่าเซลล์ออนกริดให้มีความเสถียรและมั่นใจได้ว่าจะมีไฟฟ้าใช้โดยไม่มีสะดุดในทุกสถานการณ์

โซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) คืออะไร

ระบบโซล่าเซลล์ On Grid คือ ระบบผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ที่ทำงานร่วมกับโครงข่ายของการไฟฟ้า จึงทำให้บ้านและอาคารสามารถใช้พลังงานที่ผลิตจากแผงควบคู่กับไฟจากการไฟฟ้าที่ใช้อยู่เดิม หรือเรียกง่ายๆ ว่าเป็นการใช้โซล่าเซลล์ร่วมกับไฟบ้าน ซึ่งก่อนติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ออนกริด จำเป็นต้องขออนุญาตติดตั้งจากการไฟฟ้าเสียก่อน ซึ่งอาจใช้เวลาราว 1-2 เดือน โดยส่วนใหญ่ผู้ติดตั้งจะรับผิดชอบดำเนินการขออนุญาตแทน

ทั้งนี้ เจ้าของไซต์สามารถเลือกติดตั้งระบบโซล่าเซลล์ออนกริดร่วมกับแบตเตอรี่โซล่าเซลล์หรือไม่ก็ได้ โดยระบบนี้เหมาะกับบ้านที่มักใช้ไฟฟ้าปริมาณมากในช่วงกลางวัน ซึ่งจะใช้ไฟที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์ ส่วนในช่วงที่แสงอาทิตย์ไม่เพียงพอหรือในตอนกลางคืนที่แผงไม่มีการผลิตพลังงาน ก็สามารถใช้ไฟจากการไฟฟ้าได้ตามปกติ จึงช่วยประหยัดพลังงานในระยะยาวได้ดี

ส่วนประกอบของโซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid)

ระบบโซล่าเซลล์ออนกริด (On-Grid) ประกอบไปด้วยส่วนประกอบหลายอย่างที่ทำงานร่วมกันเพื่อผลิตและจัดการพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ โดยมีอุปกรณ์สำคัญ ดังนี้

  • แผงโซล่าเซลล์ (Solar Panels) - แผงโซล่าเซลล์เป็นส่วนประกอบที่สำคัญที่สุดของระบบ ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้ากระแสตรง (DC) อย่างเช่นแผง Monocrystalline ที่มีประสิทธิภาพสูงและนิยมใช้งานอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
  • อินเวอร์เตอร์ (Inverter) - อินเวอร์เตอร์ถือเป็น “หัวใจ” ของระบบโซล่าเซลล์ มีหน้าที่หลักในการแปลงไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ที่ผลิตจากแผงโซล่าเซลล์ให้เป็นไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) เพื่อเป็นพลังงานแก่เครื่องใช้ไฟฟ้าในอาคาร
  • แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ (Battery) - แบตเตอรี่ทำหน้าที่ในการกักเก็บพลังงานส่วนเกินที่ผลิตได้ในตอนกลางวันและไม่ได้ใช้ เพื่อนำมาใช้สำรองไฟบ้านในช่วงกลางคืนหรือเมื่อไฟฟ้าดับ ซึ่งเจ้าของไซต์จะเลือกติดตั้งหรือไม่ก็ได้
  • เครื่องควบคุมการชาร์จ (Charge Controller) - ในระบบที่มีแบตเตอรี่ เครื่องควบคุมการชาร์จเป็นอุปกรณ์สำคัญที่ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้าจากแผงโซล่าเซลล์ไปยังแบตเตอรี่ เพื่อป้องกันการชาร์จไฟเกินหรือคายประจุมากเกินไป ซึ่งอาจทำให้แบตเตอรี่เสียหายและมีอายุการใช้งานสั้นลง
  • อุปกรณ์ติดตั้ง สายไฟ และอุปกรณ์เชื่อมต่อ - นอกจากอุปกรณ์หลักข้างต้นแล้ว ระบบโซล่าเซลล์ยังต้องอาศัยส่วนประกอบย่อยอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างยึดแผงโซล่าเซลล์กับหลังคาหรือพื้นดิน สายไฟ กล่องรวมสาย ไปจนถึงอุปกรณ์ป้องกันต่างๆ เช่น เบรกเกอร์ หรืออุปกรณ์ Rapid Shutdown เป็นต้น

หลักการทํางานของโซล่าเซลล์ออนกริด

1. การผลิตไฟฟ้า

ในขั้นตอนแรก แผงโซล่าเซลล์ (Solar Panel) จะทำหน้าที่รับพลังงานจากแสงอาทิตย์โดยตรง เมื่อได้รับแสงแดด เซลล์แสงอาทิตย์ (Solar Cell) จะเปลี่ยนพลังงานแสงเป็นพลังงานไฟฟ้าในรูปแบบของไฟฟ้ากระแสตรง (DC)

2. การแปลงกระแสไฟฟ้า

ไฟฟ้าที่ผลิตได้จากแผงโซล่าเซลล์จะถูกส่งต่อไปยังอินเวอร์เตอร์ (Inverter) ซึ่งจะทำหน้าที่แปลงไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ให้เป็นไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ซึ่งเป็นรูปแบบของพลังงานที่สามารถนำไปใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์ในบ้านหรืออาคาร

3. การใช้ไฟฟ้าและจ่ายไฟฟ้าส่วนเกิน

เมื่อแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสสลับแล้ว ไฟฟ้าที่ผลิตได้จะถูกส่งไปที่ตู้ควบคุมหลักของบ้านหรืออาคารทันทีเพื่อจ่ายให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าภายใน ทั้งนี้ หากมีการใช้ไฟฟ้ามากกว่าที่ผลิตได้ ระบบจะดึงไฟฟ้าส่วนที่ขาดจากการไฟฟ้ามาใช้เพิ่มเติมโดยอัตโนมัติ แต่หากผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าที่ใช้งาน ไฟฟ้าส่วนเกินจะถูกส่งย้อนกลับเข้าสู่โครงข่ายการไฟฟ้า (Grid) โดยอัตโนมัติ ยกเว้นในกรณีที่ติดตั้งอุปกรณ์ Zero Export เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจตามมาในภายหลัง

4. การใช้ไฟฟ้าในเวลากลางคืน

ในเวลากลางคืนหรือเมื่อแผงโซลาร์เซลล์ไม่สามารถผลิตไฟฟ้าได้ ระบบจะสลับไปดึงพลังงานจากโครงข่ายการไฟฟ้า (Grid) มาใช้โดยอัตโนมัติและต่อเนื่องเสมือนการใช้ไฟฟ้าปกติ ทำให้มีไฟฟ้าใช้ได้ตลอด 24 ชั่วโมงโดยไม่มีสะดุด

ข้อดีของระบบออนกริด

อย่างที่กล่าวไปข้างต้น ระบบโซล่าเซลล์ On Grid นั้นเป็นที่นิยมอย่างมาก เนื่องด้วยข้อดีหลายประการ เช่น

  • ใช้ต้นทุนเริ่มต้นในการติดตั้งไม่สูงมากนัก
  • เป็นระบบที่มีศักยภาพในการคืนทุนที่เร็วที่สุด เมื่อเทียบกับระบบโซล่าเซลล์แบบอื่นๆ
  • เจ้าของบ้านสามารถนำไฟฟ้าที่ผลิตไปขายคืนให้กับการไฟฟ้าได้ตามข้อกำหนด ซึ่งจำกัดขนาดการติดตั้ง

ข้อเสียของระบบออนกริด

อย่างไรก็ดี ระบบโซล่าเซลล์ On Grid ก็มีข้อเสียที่เจ้าของบ้านควรพิจารณาเอาไว้ให้ดี คือ

  • หากไม่ติดตั้งแบตเตอรี่โซล่าเซลล์ร่วมด้วย จะส่งผลให้ไม่มีไฟฟ้าสำรองใช้ในเวลากลางคืน จึงต้องสลับไปใช้ไฟจากการไฟฟ้าที่ราคามีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ หรืออาจไม่มีไฟฟ้าใช้กรณีไฟดับ

โซล่าเซลล์ออนกริด ราคาเท่าไหร่

พอทราบกันไปแล้วว่าโซล่าเซลล์ออนกริดคืออะไร คำถามต่อมาที่เจ้าของบ้านสงสัยคงหนี้ไม่พ้น “โซล่าเซลล์ออนกริดราคาเท่าไหร่” โดยราคาระบบโซล่าเซลล์ออนกริดขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ประเภทแผงโซล่าเซลล์ที่เลือกใช้ ขนาดพื้นที่ที่จะติดตั้ง อุปกรณ์อื่นๆ รวมทั้งมาตรฐานความปลอดภัยของอุปกรณ์ในระบบ อาทิ แบตเตอรี่ อินเวอร์เตอร์ ระบบสำรองไฟ (Backup) ซึ่งแต่ละรุ่น แต่ละผู้ผลิตจะกำหนดราคาที่แตกต่างกันไป และมีคุณภาพที่ต่างกันด้วย

โดยเฉลี่ย ขึ้นอยู่กับตัวเลือกของเจ้าของบ้าน ราคาการติดตั้งเริ่มต้นของระบบโซล่าเซลล์ On Grid อาจอยู่ที่ราวๆ 100,000 บาทขึ้นไป

  • เกริ่นเบื้องต้นว่าราคาระบบโซล่าเซลล์ออนกริดนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น
    • ประเภทแผงโซล่าเซลล์ที่เลือกใช้
    • ขนาดพื้นที่ที่จะติดตั้ง
    • อุปกรณ์เสริมอื่นๆ (แบตเตอรี่ / Backup) ที่ต้องการติดตั้ง
  • โดยเฉลี่ย มีราคาเริ่มต้นอยู่ราวๆ 100,000+ บาท

ทำไมระบบโซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) ถึงได้รับความนิยมสูงกว่าประเภทอื่น

โซล่าเซลล์ออนกริด

อีกหนึ่งข้อสงสัยของหลายคน คือ ทำไมระบบโซล่าเซลล์รูปแบบอื่นจึงไม่เป็นที่นิยมใช้งานในครัวเรือน แน่นอนว่าทั้งระบบ Off Grid และ Hybrid นั้นมีข้อดีแตกต่างกันไป แต่อาจจะไม่เหมาะกับบ้านเรือนทั่วไป ดังนี้

  • ระบบโซล่าเซลล์ Off Grid 

    ระบบโซล่าเซลล์ Off Grid คือ ระบบผลิตพลังงานแสงอาทิตย์ที่ทำงานอย่างอิสระ ไม่เชื่อมต่อกับ Grid ของการไฟฟ้า โดยแบ่งออกได้เป็น 2 ระบบย่อย คือมีแบตเตอรี่และไม่มีแบตเตอรี่ ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักนิยมติดตั้งร่วมกับแบตเตอรี่มากกว่า เพื่อกักเก็บพลังงานไว้ใช้ในเวลากลางคืน 

    โดยระบบโซล่าเซลล์ Off Grid ต้องใช้ต้นทุนในการติดตั้งสูงกว่า เพราะอินเวอร์เตอร์ประเภทนี้มีราคาสูงกว่า หากต้องทำระบบให้มีความเสถียรในการจ่ายไฟเนื่องจากไม่มีไฟจากการไฟฟ้าช่วยในขณะที่แสงอาทิตย์ไม่เพียงพอ จะต้องเพิ่มแบตเตอรี่โซล่าเซลล์เข้ามา ซึ่งนอกจากค่าติดตั้งแล้ว ยังต้องคำนึงถึงค่าบำรุงรักษาแบตเตอรี่และอายุการใช้งานที่จำกัด แต่มีข้อดีคือไม่จำเป็นต้องขออนุญาตกับการไฟฟ้า และสามารถติดตั้งในพื้นที่ห่างไกลที่ไฟฟ้าเข้าไม่ถึงได้

  • ระบบโซล่าเซลล์ Hybrid

    ระบบโซล่าเซลล์ Hybrid คือ ระบบที่ผสมผสานระหว่าง On Grid และ Off Grid โดยมีติดตั้งร่วมกับแบตเตอรี่ พร้อมเชื่อมต่อกริดการไฟฟ้า จึงสามารถใช้ไฟจากการไฟฟ้าได้ แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถใช้ไฟจากแบตเตอรี่ได้ตอนไฟดับอีกด้วย 

    โดยปกติ ต้นทุนการติดตั้งระบบ Hybrid ค่อนข้างสูงกว่าแบบ On Grid เนื่องจากระบบนี้มีอุปกรณ์ที่ต้องใช้มากกว่า ทั้งแบตเตอรี่และระบบแยกโหลด อีกทั้งตัวระบบโซล่าเซลล์ยังเองมีความซับซ้อนมากกว่า จึงต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในการออกแบบและติดตั้ง

คุณสมบัติ ระบบ On-Grid ระบบ Off-Grid ระบบ Hybrid
การเชื่อมต่อกับ Grid เชื่อมต่อ ไม่เชื่อมต่อ เชื่อมต่อ
การใช้ไฟฟ้ากลางคืน ดึงพลังงานจาก Grid การไฟฟ้า ดึงไฟฟ้าสำรองจากแบตเตอรี่ ดึงไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ หรือ Grid การไฟฟ้า
การใช้งานเมื่อไฟดับ ไม่สามารถใช้งานได้ ต้องอาศัยไฟฟ้าจาก Grid เพียงอย่างเดียว สามารถใช้พลังงานสำรองในแบตเตอรี่ สามารถใช้พลังงานสำรองในแบตเตอรี่
ความเหมาะสม บ้าน/ธุรกิจที่ใช้ไฟฟ้าช่วงกลางวันสูง พื้นที่ที่ไม่มีไฟฟ้าหรือไฟดับบ่อย  บ้านหรือธุรกิจที่ต้องการใช้ไฟฟ้า 24 ชม. พร้อมสำรองไฟไว้ในยามฉุกเฉิน
ต้นทุนติดตั้ง  ต่ำที่สุด สูงกว่าระบบ On-Grid สูงกว่าระบบ On-Grid
การบำรุงรักษา น้อย (ไม่ต้องดูแลแบตเตอรี่) ปานกลาง (ดูแลแบตเตอรี่) มาก (ต้องดูแลแบตเตอรี่และระบบที่ซับซ้อน)
ความยืดหยุ่น ต่ำ (ขึ้นอยู่กับ Grid) ปานกลาง (พึ่งพาตนเอง) สูง (สามารถสลับใช้แหล่งพลังงานได้)

สรุปแล้ว สำหรับประเทศไทย โซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) นับเป็นระบบที่ได้รับความนิยมสูงสุดในภาคครัวเรือน เนื่องจากข้อดีหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นทั้งต้นทุนเริ่มต้นไม่สูงมากทำให้เป็นระบบที่เข้าถึงง่ายว่า อีกทั้งมีศักยภาพในการคืนทุนได้เร็ว สามารถติดตั้งแบบมีแบตเตอรี่หรือไม่มีก็ได้ แม้หากไม่มีพลังงานสำรองสำหรับใช้ในตอนกลางคืน (ในกรณีไม่ติดตั้งแบตเตอรี่) ระบบโซล่าเซลล์ออนกริดก็ยังช่วยในการประหยัดพลังงานและค่าใช้จ่ายได้

ติดตั้งโซล่าเซลล์ออนกริด (On Grid) เลือกอุปกรณ์โซล่าเซลล์จาก SolarEdge

SolarEdge ได้คิดค้นอุปกรณ์และผลิตภัณฑ์เพื่อส่งเสริมระบบโซล่าเซลล์ ที่ได้รับความไว้วางใจจากมืออาชีพด้านโซล่าเซลล์ชั้นนำ ไม่ว่าจะเป็นบริษัท เจ้าของบ้าน และผู้ดำเนินธุรกิจโซล่าเซลล์ โดยมีผลงานติดตั้งทั้งที่อยู่อาศัยและเชิงพาณิชย์ในประเทศไทยมากกว่า 3,000 ไซต์

โดย SolarEdge มีกลุ่มผลิตภัณฑ์สำหรับระบบโซล่าเซลล์ที่ครอบคลุม ประกอบไปด้วยเทคโนโลยีล่าสุดที่คิดค้นขึ้นโดยผู้เชี่ยวชาญ เช่น Inverter, Power Optimizer, Battery, Backup Interface และอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งล้วนมีระบบความปลอดภัยที่ครบครัน รวมไปถึงแอป mySolarEdge สำหรับจัดการพลังงานอย่างง่ายดายแค่ปลายนิ้ว

เกี่ยวกับ SolarEdge Technologies

SolarEdge Technologies เป็นผู้นำระดับโลกด้านเทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียน โดยใช้วิศวกรรมและนวัตกรรมระดับโลกในการพัฒนาโซลูชันพลังงานแสงอาทิตย์สำหรับกลุ่มลูกค้าในภาคที่อยู่อาศัย ภาคพาณิชย์ และภาคสาธารณูปโภค SolarEdge นำเสนอโซลูชันที่ปรับให้เหมาะสมสำหรับการผลิต การจัดเก็บ การจัดการ และการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ บริษัทพัฒนาและผลิตอินเวอร์เตอร์พลังงานแสงอาทิตย์ Power Optimizer ระบบจัดการและเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน ระบบจัดเก็บพลังงาน และบริการโครงข่ายไฟฟ้า

เทคโนโลยี DC-Optimized ของ SolarEdge ถูกติดตั้งในบ้านหลายล้านหลังในกว่า 140 ประเทศ และมากกว่า 50% ของบริษัท Fortune 100 มีการใช้งานเทคโนโลยีของ SolarEdge บนหลังคาของพวกเขา SolarEdge มีบทบาทสำคัญในการเร่งการเปลี่ยนผ่านไปสู่โครงข่ายพลังงานแบบกระจายที่ยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ บริษัทยังมีบริการหลังการขายที่ครอบคลุม เพื่อตอบสนองความต้องการของทั้งเจ้าของบ้านและภาคธุรกิจ และเป็นหนึ่งในแบรนด์ที่ให้การรับประกันที่ยาวนานที่สุดในตลาดอีกด้วย

ติดต่อเรา 

กรอกแบบฟอร์ม คลิก

LINE Official: SolarEdge Thailand

ติดตามข่าวสารใหม่ๆ จาก SolarEdge

Facebook: SolarEdge Technologies Inc.

Instagram: @solaredgepv

X: @SolarEdgePV 

LinkedIn: SolarEdge Technologies

บทความที่เกี่ยวข้อง